دربارۀ نرم‌افزار پرسشگر (Querier)

نرم‌افزار پرسشگر یک چارچوب برنامه کاربردی Access با روشی رسا و زیبا است. قبلاً پایه همه آنچه که نیاز است را گذاشته‌ایم - که به شما اجازه می‌دهد بدون خستگی اطلاعات خود را مدیریت کنید و در آنها به جستجو بپردازید، و گزارش‌های مورد نیازتان را چاپ کنید. دستیار پرسشگر، یک پلتفرم است که فضایی را برای شما فرهم می‌کند تا هر بار مجبور به طراحی یک فرم - به شکل فارسی و خوانا برای هر جدول اطلاعاتی که ایجاد می کنید- نباشید. این نرم افزار برای کسانی تولید شده است که Access را می شناسند و به قدرت و توانایی آن اعتقاد دارند، اما نمی‌خواهند برای تهیه فرم‌ها و فیلترها وقت زیادی بگذارند. نرم افزار پرسشگر، نحوۀ کار ساده و زیبا و عملکرد شگفت انگیزی را به کمک Access در دسترس شما قرار می دهد. هر ویژگی Access به طور متفکرانه‌ای در نظر گرفته شده است تا یک تجربه فوق العاده از استفاده از امکانات Access را تجربه کنید. بهتر است کسی در ایران پیش قدم می شد و نرم افزاری درست می‌کرد که با استفاده از Access، و بکارگیری یک الگو، با موضوعات هر جدول Table، یک فرم، یک فیلتر تولید کند، و در صورتی که نیاز باشد یک گزارش جدی در اختیار کاربران قرار دهد.

Access اگر چه قدرتمند است اما ساخت فرم ها در آن بسیار سخت است، از طرفی فرمی که بتواند به همه جداول هماهنگ باشد کار سختی است در نگارش فعلی نرم‌افزار، فرمی تهیه شده است که با تمام جداول Table های Access ، کار می‌کند.

چرا این نرم افزار با اکسس Access نوشته شده است؟

برای برنامه نویسی نرم افزاری که بتواند جداول دیتابیس Access را مدیریت کند، پلت فرم‌های مختلفی وجود دارد، همه پلت فرم‌های برنامه نویسی، با دیتابیس‌های Access کار می کنند ، از آنجمله می توان به VisualBasic و Visual C# اشاره کرد، اما نیازهای اصلی‌یی که استفاده کنندگان از نرم افزار Querier که با Access نوشته شده است را برآورده نخواهد کرد.

مزیت برنامه نویسی با VBA در محیط برنامه نویسی Access به شرح زیر فراهم آماده است:

1- منبع ذخیرۀ تغییرات ساختاری و نگهداری اطلاعات مورد نیاز برای مدیریت دیتابیس Access، در این نرم افزار خود فایل دیتابیس Access با بکارگیری از استاندارهای Access است، در این زمینه ازامکانات خود دیتابیس برای نگهداری اطلاعات جدوال استفاده شده است، در دیتابیس اصلی مورد استفاده جدول جدیدی برای نگهداری اطلاعات استفاده نشده است.

2- مهمترین امکان Access که به عنوان یکی از قدرتمندترین ابزارهای Access مطرح است، جدول DataSheet اکسس است، که با آن می توان مقادیر داخل جدول دیتابیس را دید کپی و پیست کرد، و رکوردی اضافه و حذف کرد و مقادیر را در آن از Access به Excel کپی کرد و برعکس. هر چند سایر پلت فرم های نرم افزاری مانند VisualC# نیز دارای چنین امکانی هستند، اما می دانیم که تفاوت بسیاری با جدول Dataseet اکسس دارند، و این امکان اکسس در نوع خود بی نظیر است.

مزایا استفاده از نرم افزار Querier نسبت به کار استاندارد با Access چیست؟

1- نامگذاری راحتتر جدول

2-نامگذاری راحتتر فیلدها جدول

3- امکان نمایش جدوال دیتابیس در حالت ِDatasheet با عناوین فارسی تعیین ده، و هم عناوین لاتین، عنوان فیلدها.

همانطور که می دانید، توصیه می شود که عناوین جداول و فیلده را لاتین تعیین کنید و برای نامگذاری عناوین فارسی هر فیلد از بخش Caption فیلد استفاده کنید، این موضوع توسط تمام طراحان دیتابیس Access رعایت می شود، (تنها افزار مبتدی اسامی فیلدها را فارسی تایپ می کنند و به تدریج با عیوب این واقعه مواجه شده و کم‌کم شیوه کار خود را اصلاح می‌کنند)؛ در روش استاندارد هنگامی که یک جدول Datasheet نمایش داده می‌شود، عناوین فارسی فیلدها بالای هر ستون نمایش داده می‌شود و کاربر بانک اطلاعاتی اگر بخواهد جدول Datasheet را با عناوین واقعی (اسامی فیلدها) مشاهده کند، چنین امکانی در Access استاندارد وجود ندارد، این وضعیت در نرم‌افزار Querier با قابلیت نمایش «لاتین» و «فارسی» ، امکانپذیر شده است.

سایر امکانات حین استفاده از نرم افزار:

3- امکان دستورعدم نمایش برخی فیلدها در هنگام نمایش فرم ها به صورت خودکار.

4- استفاد از گزارش های ساخته شده در Access.

چگونه شروع کنیم؟

یک فایل accdb یا mdb با Access تولید کنید، سپس در آن یک Table ایجاد کنید، Tableی که دارای چند فیلد باشد، سپس از Access خارج شوید، نام و مسیر فایلی که با Access تولید کرده‌اید را به خاطر بسپارید، نرم‌افزار Querier را اجرا کنید، فایل بانک اطلاعاتی (دیتابیسی که با Access تولید کرده‌اید) را با باز کنید. به بخش تنظیمات وارد شوید و روی دکمه نامگذاری جداول کلیک کنید، برای جدول‌ها(Tableها) نام فارسی انتخاب کنید، جدولی را که نمی‌خواهید در منوی اول (اطلاعات- لیست جداول) قرار داشته باشد را بدون نام رها کنید، برای فیلدهای جدولی که نامی برایش انتخاب کرده‌اید نیز نام فارسی تعیین کنید، حالا می‌توانید با نرم‌افزار Querier با جدولی که برایش نام انتخاب کرده‌اید به راحتی کار کنید، جدول اطلاعات Tabel را ببینید، فرم اطلاعات آنها را به راحتی با فونت فارسی مشاهده کنید، اطلاعات داخل جدول را نسبت به مقادیر مورد نیاز خود فیلتر کنید و فایل Excel موارد انتخاب شده را استخراج کنید.

پیشرفته‌ترین مدل استفاده از این نرم‌افزار چگونه می‌تواند باشد؟

پیشرفته ترین مدل استفاده از این نرم افزار هنگامی است که به عنوان سرپرست برای نرم افزار کاربران مختلف با گذرواژه‌های متفاوت ایجاد می‌کنید، در این حالت سطح دسترسی کاربران را به بخش‌های مختلف نرم افزار را تعیین می‌کنید، و به این ترتیب کاربران تنها می‌توانند به جداول و فیلترها و گزارشهای خاصی دسترسی داشته باشند.

برای اینکار، ابتدا فایل دیتابیسی را در مسیری مشخص قرار می‌دهیم و مسیر فایل را برای نرم‌افزار Querier تعیین می کنیم، حتی می‌توانیم برای فایل دیتابیس توسط Access گذرواژه تعیین کنیم؛ علاوه بر گذرواژه برای فایل دیتابیس، باید جداولی را در فایل دیتابیس طراحی کنیم، و چنانچه تمایل داشته باشیم-که معمولا در حالت پیشرفته چنین است-گزارش‌‌هایی را برای جداول داخل دیتابیس توسط Access طراحی می کنیم. فایل دیتابیس را در نرم افزار Querier باز می کنیم و تنظیمات تکمیلی را برای فایل دیتابیس داخل نرم افزار Querier (مانند مثال های یک و دو و سه و چهار،که در همین صفحه توضیح داده شده است) انجام می‌دهیم. سپس برای سرپرستAdministrator نرم‌افزار گذرواژه تعیین می کنیم. وارد بخش کاربران و سطح دسترسی کاربران شده و کاربر(یا کاربرانی) را تعریف می کنیم، گذرواژه و سطح دسترسی به بخش‌های مختلف دیتابیس را برای کاربر تعیین می‌کنیم. تنظیمات به نحوی می‌تواند باشد که کاربر فقط به سطوحی دسترسی داشته باشد و به تنظیمات نرم افزار Querier دسترسی نداشته باشد. در پایان فایل دیتابیس در اختیار کاربران قرار داده می‌شود و نرم‌افزار در رایانه کاربر نصب می شود.

براِی استفاده از بخش پیشرفته نرم افزار Querier

ابتدا باید برای سرپرست(Administrator) گذرواژه تعیین کنید، چون استفاده از این بخش بدون تعیین گذرواژه برای سرپرست بی‌معنی خواهد بود. برای تعیین گذرواژه برای سرپرست به زبانه تنظیمات وارد شده و روی دکمه تغییر گذرواژه کلیک کنید، نام کاربری را Administrator وارد کرده و گذرواژه را خالی رها کنید و روی دکمه ok کلیک کنید. در پنجره بعد گذرواژه سرپرست را تعیین کنید و در تائید Confirm کنید، روی دکمه Ok کلیک کنید. پس از تعیین گذرواژه برای سرپرست نرم افزار در حالتی قرار خواهد گرفت که بخش های پیشرفته را مورد استفاده قرار خواهد داد.
در زبانه تنظیمات روی دکمه «کاربران و دسترسی‌ها» کلیک کنید. نام کاربری برای ورود به این بخش Administrator و گذرواژه، رمزی است که برای سرپرست تعیین کرده‌اید.
پس از ورود به بخش «کاربران و دسترسی‌ها»، می‌توانید در این بخش کاربری بیافزائید و یا کاربری را حذف کنید، می توانید برای کاربر گذرواژه تعیین کنید، یا گذرواژه او را تغییر دهید. مهمترین بخش تعیین سطح دسترسی کاربر به بخش‌های مختلف نرم افزار است.
کاربری را از لیست انتخاب کنید، سپس تعیین کنید که :
کاربر انتخاب شده به بخش تنظیمات دسترسی داشته باشد /یا خیر.

اگر کاربر به بخش تنظیمات دسترسی نداشته باشد، نمی تواند منوی تنظیمات را ببیند و یا جداول را تغییر نام دهدو فیلدها نیز به همین صورت. در واقع ککاربری که به تنظیمات دسترسی نداشته باشد نمی تواند جداول را تغییر نام دهد، فیلدها را تغییر نام دهد، برخی فیلدها را از حالت مخفی خارج کند یا برخی فیلدها را مخفی کند و فیلد شاخص را انتخاب کند یا تغییر دهد

کاربر انتخاب شده امکان تغییر بانک اطلاعاتی را داشته باشد /یا خیر.

اگر کاربر امکان تغییر بانک اطلاعاتی را نداشته باشد، فقط با فایل کار می کند که شما به عنوان سرپرست برای کار تعیین کرده اید.

در بخش دسترسی به اطلاعات، جدولی را از مجموعه جدول های نامگذاری شده را انتخاب کنید، سپس تعیین کنید که کاربر به کدام زبانه‌های برای آن جدول دسترسی داشته باشد، این انتخاب ها می تواند جدول لاتین، جدول فارسی، فرم، فیلتر،Excel و گزارش باشد. اگر کاربر انتخاب شده از لیست در مورد یک جدول به فیلتر، Excel و گزارش دسترسی نداشته باشد، نمی تواند در از این زبانه های استفاده کند.
پس از انجام تنظیمات هنگام ورود مجدد به نرم افزار هنگامی که گذرواژه درخواست می شود، نام کاربری و گذرواژه کاربر را وارد کنید، خواهید دید محدودیت ها و سطوح دسترسی برای کاربر اعمال شده است؛ مثلا کاربری که به تنظیمات دسترسی ندارد زبانه تنظیمات را نخواهد دید.

مثال اول

با باز کردن این فایل دیتابیس (توسط دکمه انتخاب بانک اطلاعاتی-پایین سمت راست پنجره اصلی نرم افزار)
در منوی اصلی سمت راست زیر زبانه اطلاعات جداول
دکمه ای با عنوان نامگذاری جداول ، خواهید دید.

این دکمه در واقع در منوی زبانه تنظیمات قرار دارد، چون هیچ نامگذاری انجام نشده در اینجا نمایش داده شده است.

اگر به زبانه تنظیمات وارد شوید این دکمه را در آنجا هم خواهید دید.

اگر روی دکمه نامگذاری جداول کلیک کنید، سمت چپ جدولی به نام لاتین Personels خواهید دید؛ که باید زیر بخش نام فارسی جدول و درست روبروی عنوان Personls عبارت «اطلاعات کارمندان» را تایپ کنید.
در ادامه روبروی همین بخش عناوین فیلدهای موجود در این جدول را مشاهده می کنید که می توانید زیر عنوان نام فارسی فیلدها، نام فارسی برای هر فیلد تایپ کنید، مثلا روبروی ID عبارتی را تایپ نکنید، روبروی عبارت nam، عبارت «نام» را تایپ کنید، و در ادامه «نام‌خانوادگی» و «شماره تلفن»، را تایپ کنید.
اگر روی زبانه آبی رنگ اطلاعات جداول کلیک کنید، دکمه ای با عنوان «اطلاعات کارمندان» را خواهید دید.

به این معنی است که یک جدول نامگذاری شده است.

می‌توانید روی این دکمه کلیک کنید تا زبانه های دیگری که مربط به این جدول هستند را ببینید.

زبانه جدول لاتین (با عناوین لاتین فیلدها)- این مدل برای نرم افزار طراحی شده است.
زبانه جدول فارسی(با عنوان فارسی)- این مدل عادی ترین روش نمایش جدول در اکسس است.
زبانه فرم، برای نمایش و ورود و ویرایش اطلاعات داخل جدول اطلاعات کارمندان توسط فرم.
زبانه فیلتر، برای فیلتر کردن برخی اطلاعات هنگام نمایش اطلاعات کارمندان.
زبانه Excel، برای استخراج(Export) اطلاعات داخل جدول به فایل Excel، کاربرد دارد.
زبانه گزارش، که در اینجا کاربرد ندارد، چون هنوز گزارشی در بانک اطلاعاتی مثال اول طراحی نشده است.

با استفاده از یکی از زبانه ها، مثل جدول لاتین، یا جدول فارسی و فرم، اطلاعاتی را وارد کنید.
در پایان اگر همین فایل(Database1.accdb) را با Access باز کنید، خواهید دید که فقط یک جدول دارد و تمامی اطلاعاتی که شما در تنظیم این فایل به کار برده‌اید در همین جدول ذخیره شده است.
اگر فایل مثال دوم(Database2.accdb) را نگاه کنید نتیجه آن‌چیزی است که در مثال اول انجام داده‌ایم.

مثال دوم

با باز کردن این فایل دیتابیس (توسط Access)
یک جدول (Table) به نام Personels در خواهید دید.
روی این جدول راست کلیک کنید و از منوی باز شده گزینه Design View را انتخاب کنید.
یک فیلد جدید به نام namfam ایجاد کنید.
جلوی عبارت namfam زیر عبارت Data Type، گزینه Text را خواهید دید، روی این گزینه کلیک کنید و از منوی باز شده گزینه Calculated را انتخاب کنید، در کادر Expression عبارت زیر را تایپ کنید:

[nam] &' ' & [fam]

و روی دکمه ok کلیک کنید.
اکنون بخش Design View در Access را ببندید و تغییرات را ذخیره کنید.
با باز کردن این فایل دیتابیس (توسط دکمه انتخاب بانک اطلاعاتی-پایین سمت راست پنجره اصلی نرم افزار)
در منوی اصلی سمت راست زیر زبانه اطلاعات جداول دکمه ای با عنوان نامگذاری جداول ، خواهید دید، روی این دکمه کلیک کنید و سپس به زبانه فرم بروید در این بخش، فیلد جدید به نام namfam خواهید دید که هنوز نامگذای نشده است.
به شکل فرم در این حالت دقت کنید لیستی در آن دیده نمی شود.
اکنون به زبانه تنظیمات بروید، روی دکمه نامگذای جداول کلیک کنید، و روبروی عبارت namfam عبارت «نام و نام خانوداگی» را تایپ کنید.
تیک کنارفیلد ID را بردارید و گزینه دایره ای کنار namfam را پر کنید.
به زبانه اطلاعات جداول رفته روی دکمه اطلاعات کارمندان کلیک کنید و به زبانه فرم بروید.
در این بخش لیستی خواهید دید که به فیلد نام و نام خانوادگی اشاره می کند و با کلیک روی هر گزینه از این لیست، اطلاعات فرم مورد نظر نمایش داده می شود که می توانید در این بخش اطلاعات فرم را ویرایش کنید، همچنین امکان افزودن رکورد جدید و ازبین بردن رکورد وجود دارد.
اگر فایل مثال سوم(Database3.accdb) را نگاه کنید نتیجه آن‌چیزی است که در مثال دوم انجام داده‌ایم.

مثال چهارم

با باز کردن این فایل دیتابیس (توسط دکمه انتخاب بانک اطلاعاتی-پایین سمت راست پنجره اصلی نرم افزار)
در منوی اصلی سمت راست زیر زبانه اطلاعات جداول دکمه ای با عنوان نامگذاری جداول ، خواهید دید، روی این دکمه کلیک کنید و سپس به زبانه فیلتر بروید در این بخش، فیلد نام را بررسی کنید در این بخش لیست‌های بازشویی را خواهید دید که تمام اطلاعات موجود در هر فیلددر آن فهرست شده است.
نامی را از لیست بازشو انتخاب کنید، و نتیجه فیلتر کردن اطلاعات را در جدول روبرو ببینید.
همزمان با فیلتر کردن و دیدن رکوردهای مورد نظر می توانید در لحظه فیلدی از رکورد انتخاب شده را نیز ویرایش کنید و یا حتی آنرا حذف کنید.
با کلیک روی زبانه گزارش، آنچه را در جدول فیلتر شده برای گزارش موجود در فایل دیتابیس ارسال خواهد شد و نمایش داده می شود و در صورت نیاز چاپ خواهد شد(Ctrl+P)
نکته‌ای که در این بخش وجود دارد اینست که باید اسم Report دقیقا با نام Table یکسان باشد.

نمونه‌ها

پیشرفته‌ترین مدل استفاده از این نرم‌افزار چگونه می‌تواند باشد؟